تأثیر عصارۀ گیاهان شاتره و کلپوره و آفت کش پی متروزین بر کشندگی و تغییرات آنزیم استراز سفیدبالک پنبه،bemisia tabaci (genn.) روی رقم حساس و مقاوم گوجه فرنگی

در این پژوهش تأثیر عصارۀ گیاهان شاترهfumaria parviflora (lam.) ، کلپورهteucrium polium (l) و آفت کش پی متروزین روی کشندگی و فعالیت آنزیم استراز عمومی حشرات کامل سفیدبالک پنبه  bemisia tabaci (genn.) (hem.: aleyrodidae) در دمای 2±27 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5±50 درصد و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی ارزیابی شد. برای آزمایش های زیست سنجی، بوته های دو تا چهار برگی گوجه فرنگی رقم مقاوم کال جی ان تری و حساس ارگون در غلظت های مختلف عصاره ها غوطه ور گردید و 72 ساعت بعد از تیمار کردن، مرگ ومیر محاسبه شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار برای هر تیمار انجام گرفت و آب مقطر و متانول به عنوان شاهد استفاده شد. برای ارزیابی اثر تیمارها بر فعالیت آنزیم استراز، بوته های دو تا چهار برگی گوجه فرنگی ارقام ذکرشده آغشته به غلظت lc25 عصاره ها و حشره کش شد. نتایج نشان داد که میزان lc50 عصارۀ گیاهان شاتره و کلپوره و آفت کش پی متروزین برای حشرات کامل پرورش یافته روی رقم حساس به ترتیب 26/17، 88/93 و 026/0 و برای رقم مقاوم به ترتیب 26/13، 36/68 و 019/0 گرم بر لیتر بود. آثار زیرکشندگی عصاره ها و آفت کش روی میزان فعالیت آنزیم استراز نسبت به شاهد معنادار بود. میزان آنزیم استراز، برای شاهد و حشرات کامل تیمارشده با عصارۀ گیاهان شاتره و کلپوره، آفت کش پی متروزین روی رقم حساس به ترتیب 00161/0، 0086/0، 009/0 و 0038/0 و روی رقم مقاوم 027/0، 0068/0، 0097/0 و 0043/0 میکروگرم آلفانفتیل استات در دقیقه بر میلی گرم پروتئین بود؛ بنابراین میزان سمیت عصاره ها و آفت کش در حشرات پرورش یافته روی رقم مقاوم بیشتر از رقم حساس به دست آمد. آفت کش پی متروزین بیشترین سمیت را به خود اختصاص داد و از میان عصاره ها سمیت شاتره بیشتر از کلپوره تعیین گردید. میزان فعالیت آنزیم استراز در حشرات تیمارشده روی رقم مقاوم کمتر از رقم حساس به دست آمد. با توجه به این نتایج، کاربرد توأم رقم مقاوم گیاهی با عصاره های گیاهی یا آفت کش می تواند به عنوان راهکار مناسب علیه سفیدبالک پنبه در برنامه های ipm به کار رود.